Boże Narodzenie

Boże Narodzenie  (Weihnachten) zbliża się do nas wielkimi krokami i pomyśleliśmy,

 że na blogu nie może zabraknąć tego akcentu, 

niezbędnego  słownictwa oraz kolęd.

1.Boże Narodzenie – słownictwo Wortschatz

adwent – Advent m
barszcz czerwony – Rübensuppe f
bombka na choinkę – Weihnachtsbaumkugeln f
bombka na choinkę – Christbaumkugeln f
Boże Narodzenie – Weihnachten n
choinka – Weihnachtsbaum m
cieszyć się z nadchodzących świąt – sich auf die Festtage freuen
Dzieciątko Jezus – Christkind n
dzielić się opłatkiem – Oblate teilen f
dzielić się opłatkiem – Weihnachtsoblate teilen f
iść na mszę – zum Gottesdienst gehen
jasełka – Krippenspiel n
karp – Karpfen m   
kiermasz przed Bożym Narodzeniem – Weihnachtsmarkt m
kolęda – Weihnachtslied n
kwaszona kapusta z grzybami – Sauerkraut mit Pilzen
makowiec – Mohnkuchen m
Mikołaj – Nikolaus m
nastrój przed Bożym Narodzeniem – Vorweihnachtsstimmung f
pasterka – Weihnachtsmesse f
piec pierniki – Pfefferkuchen backen
pierwsza gwiazda na niebie – erste Stern am Himmel m
podawać narodowe potrawy – Nationalgerichte servieren
prezent – Geschenk n
siadać do stołu – sich an den Tisch setzen
składać życzenia – gratulieren
stroić choinkę – den Weihnachtsbaum schmücken
szopka – Weihnachtskrippe f
śpiewać kolędy – Weihnachtslieder singen
św. Mikołaj – Weihnachtsmann m
świątecznie przybrany – festlich geschmückt
święto Bożego Narodzenia – Weihnachtsfest n
świętować w rodzinnym kręgu – im Familienkreis feiern
święty Mikołaj – Weihnachtsmann m
tradycja – Tradition f
w Boże Narodzenie – am Heiligen Abend
w Boże Narodzenie – an Heiligabend
w Boże Narodzenie – an Weihnachten
w radosnym nastroju – in fröhlicher Stimmung
wieniec adwentowy – Adventkranz m
Wigilia – Heiligabend m
zapraszać samotne osoby – einsame Menschen einladen
zaprosić krewnych – Verwandten einladen f
zwyczaj – Brauch m
życzyć sobie szczęścia i zdrowia – sich Glück und Gesundheit wünschen
życzyć sobie wszystkiego najlepszego – sich alles Beste wünschen

2. Weihnachtslider

Nie macie przypadkiem ochoty na posłuchanie kilku kolęd po niemiecku? 

A może znajdziecie gdzieś ochotę na ich zaśpiewanie? Oto parę propozycji …

 Stille Nacht

Lasst uns froh und munter sein 

Leise rieselt der Schnee 

Alles Jahre wieder 

O Tannenbaum 

Kling Glöckchen klingelingeling 

Schneeflöckchen, Weißröckchen 

Wien

WIEDEŃ  -  WIEN

Stolica Austrii  -  die Hauptstadt von Österreich

Znajduje się w północno-wschodniej części kraju, nad Dunajem. Jest jednocześnie odrębnym krajem związkowym.

Wiedeń jest ośrodkiem administracyjnym, przemysłowym, handlowo-usługowym, akademickim, turystycznym i kulturalnym o znaczeniu międzynarodowym. Jest siedzibą austriackich urzędów centralnych (w tym parlamentu, prezydenta i rządu ), a także  organizacji miedzynarodowych. Vienna International Centre jest jednym z czterech kompleksów, w których ulokowane są instytucje Organizacji Narodów Zjednoczonych. Swoje siedziby w Wiedniu mają również OBWE oraz OPEC. W skali kraju miasto stanowi najważniejszy węzeł drogowy i kolejowy oraz lotniczy.

Został założony około 500 r. p.n.e.

W 1221 roku Wiedeń uzyskał prawa miejskie. W XV wieku pod rządami Habsburgów Wiedeń stał się stolicą Świętego Cesarstwa Rzymskiego, siedzibą biskupstwa, centrum naukowym i kulturalnym. Od połowy XVI wieku zaczęto rozbudowywać fortyfikacje miejskie z powodu ciągłego zagrożenia ze strony tureckiej. W XVI i XVII wieku, dwukrotnie zdołano odeprzeć ataki Turków, również dzięki pomocy ze strony Polski (odsiecz wiedeńska).

 W XVIII wieku rozpoczął się tzw. „złoty okres” w historii miasta. Znacznie rozwinął się handel, przemysł, kultura i sztuka. W latach 1814–1815 w Wiedniu obradował Kongres Wiedeński, na którym ustalono nowy ład w Europie. W 1867 roku cesarz Franciszek Józef I doprowadził do utworzenia Monarchii Austro-Węgierskiej.

W roku 1918, po zakończeniu I wojny światowej, Wiedeń stał się stolicą republiki austriackiej.. W roku 1938 nastąpił  Anschluss Austrii, przez co Wiedeń utracił funkcję stolicy na rzecz Berlina, by stać się prowincjonalnym miastem na rubieżach Rzeszy.

Po roku 1945 Wiedeń ponownie stał się stolicą Austrii.

Obecnie  23 dzielnice miasta zamieszkuje ponad 1,73 mln osób. Prawie 77,7% wiedeńczyków stanowią rdzenni Austriacy. Pozostałe 22,3% to obcokrajowcy, których udział w ludności od wielu lat systematycznie rośnie.

Zabytki

• Gotycka Katedra św. Szczepana ( Stephansdom) – jeden z najcenniejszych zabytków sakralnych w Wiedniu.                                                                                                                                                             
  

• Ratusz ( Wiener Rathaus) – zbudowany w stylu neogotyckim.                                                                        
  
                                                                                                      

• Kolumna Morowa ( Pestsäule) – wzniesiona w stylu barokowym, zbudowana              z polecenia Leopolda I w 1679 roku na pamiątkę ocalenia go od epidemii dżumy. Pomnik przedstawia Trójcę Świętą.                                                                                                                                                                                       
  
   

• Parlament  – attyka przyozdobiona jest marmurowymi figurami przedstawiającymi uczonych i starożytnych mężów stanu. W środkowej części budynku znajduje się Sala Kolumnowa i Sala Przyjęć z galerii portretów.                                                                                                                                                                                         
  
                                                                                                                                  

• Kościół Wotywny ( Votivkirche) – wybudowany w latach 1855–1879 i ufundowany przez cesarza Maksymiliana. Architekci wzorowali się na francuskich katedrach gotyckich z XIII wieku. Dwie potężne wieże kościoła liczą po 99 metrów wysokości.                          
  
                                              

• Wiedeński Prater – największy park publiczny w środkowej Europie i jeden z największych na świecie. Park zajmuje około 1700 ha. W 1766 roku cesarz Józef II udostępnił mieszkańcom dawne tereny łowieckie Habsburgów. Dało to początek powstaniu parku rozrywki.

• Pałac Schönbrunn ( Schloss Schönbrunn) – niegdyś letnia rezydencja cesarska. Za czasów Marii Teresy został przebudowany w stylu francuskim. W pałacu urodził się      Franciszek Józef I.
  

• Belweder – obiekt pełniący funkcję zespołu pałacowo-ogrodowego.
  

• Pałac Hofburg – dawna rezydencja cesarska pełniąca funkcję pałacu zimowego. Budowa rozpoczęła się w XIII wieku, a w kolejnych epokach budynek był wielokrotnie przebudowywany 
  

Kultura

Wiedeń jest znaczącym ośrodkiem kultury europejskiej. Oprócz licznych muzeów, teatrów     i galerii sztuki, znajduje się tu gmach opery  i klasycystyczny budynek Filharmonii.

Muzyka

Kompozytorzy związani z Wiedniem to kompozytorzy XVIII wieku określeni jako klasycy wiedeńscy – Józef Haydn, Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwig van Beethoven.
Z Wiedniem związani są również: Franz Schubert, Franz Liszt, Johannes Brahms, Johann Strauss (ojciec), Johann Strauss (syn), Franz Lehar, Joseph Lanner, Anton Bruckner, Gustav Mahler.
W Wiedniu swoją siedzibę ma słynna orkiestra austriacka Wiener Philharmoniker.

Berlin

                             

              

Niezależnie czy świeci piękne słońce, pada deszcz, czy też ulice i domy pokrywa biały, zimny puch, o każdej porze roku niemiecka stolica ma coś do zaoferowania. Czy będą to przechadzki w ostrym słońcu, czy też tulenie w rękawiczkach kufli ciepłego glühweina - wybór zależy od własnych upodobań.

Niemniej jednak, gdy Berlin pustoszeje w okresie urlopów, warto się wtedy zatrzymać w nim na dłużej, odwiedzając różne ciekawe zakątki miasta.

Dzisiejszy Berlin to bardzo piękne i atrakcyjne wizualnie miasto. Tu nowoczesna architektura przeplata się z zabytkami z poprzednich wieków, które mimo ciężkich zniszczeń spowodowanych II wojną światową nadal (choć po renowacjach) cieszą oko zarówno rdzennych mieszkańców, jak i ciekawskich turystów.

1                      

                              

Najbardziej znany symbol Berlina. Brama Brandenburska – zabytkowa budowla zaprojektowana przez niemieckiego architekta, pochodzącego z Kamiennej Góry (woj. dolnośląskie) Carla Gottharda Langhansa. Budowla jest wysoka na 26 m, szeroka na 65,5 m i głęboka na 11 m. Wybudowano ją w stylu wczesnoklasycystycznym z piaskowca łabskiego.

Brama wybudowana była po wojnie siedmioletniej, w czasach umacniania Prus. W 1789 roku, w czasie rewolucji francuskiej została wzbogacona o kwadrygą, którą powoziła naga wówczas (dziś ubrana) Wiktoria - bogini zwycięstwa.

Oto Adres:Pariser Platz                                                        
10117 Berlin (Mitte)

U55 Brandenburger Tor
  S1, S2 S25 Brandenburger Tor
  100, TXL

     2.        

    

Alexanderplatz - plac Aleksandra to centralny węzeł komunikacyjny we wschodniej części Berlina. Jego nazwa pochodzi od imienia cara Rosji - Aleksandra I, który odwiedziła to miejsce w październiku 1805 r. Berlińczycy mówią na niego po prostu ’Alex’.

W 1967 r. zaczęto przebudowywać ówczesny plac. Wtedy powstały tam liczne domy towarowe i sklepy. Pojawiła się też Fontanna Przyjaźni (Brunnen der Völkerfreundschaft) autorstwa Waltera Womacki oraz Zegar Światowy Urania (Urania-Weltzeituhr) Ericha Johna. Oba obiekty stały się ulubionymi miejscami spotkań wschodnich berlińczyków, a także turystów.

Dziś przez plac codziennie przewija się ponad 300 000 osób! Po zachodniej stronie placu znajduje się dworzec kolejowy (przebudowany po zjednoczeniu Niemiec) obsługujący pociągi regionalne i szybkiej kolei miejskiej S-Bahn. Pod wschodnią i zachodnią stroną placu oraz poprzecznie do nich, na kierunku wschód-zachód, znajdują się stacje metra dla czterech linii.

Adres:
Alexanderplatz
10178 Berlin (Mitte)

3.    

  

Muzeum Muru Berlińskiego (Mauermuseum) umieszczone jest na historycznej granicy Wschodu i Zachodu - Chekpoint Charlie, pomiędzy dawną strefą amerykańską a radziecką. Muzeum zostało założone przez antykomunistę i aktywistę praw człowieka Dr. Rainer Hildebrandt w 1961! Pierwotnie mieściło się pomiędzy Wolliner Straße i Bernauer Straße a dopiero w 1962 r. zostało przeniesione do aktualnej lokalizacji przy Friedrichstrasse.

Muzeum zaczynało skromnie. W dwóch małych pomieszczeniach gromadziło dane i artefakty dokumentujące ofiary zimnej wojny. Dziś jego powierzchnia to prawie 2000 m kw!

Do połowy pierwszego dziesięciolecia XXI. w przy muzeum, na środku ulicy stała jeszcze oryginalna budka strażnicza obłożona workami z piachem i obstalowana strażnikami, upamiętniająca podział miasta.

Adres:
Friedrichstrasse 43
10969 Berlin (Mitte)

4.           

Wieża telewizyjna jest jednym z częściej odwiedzanych obiektów w mieście. Z niej bowiem widać całą panoramę Berlina. Wysoka na 365 metrów, powstała w latach 1965- 1969 na bazie projektu dwóch architektów Günter’a Franke i Fritz’a Dieter. Umieszczona we wschodniej części miasta była wielkim symbolem technologicznym poprzedniego reżimu.

Knajpka w kulistej części wieży - Telecafé oferuje smaczny poczęstunek, wyprawia też wesela i inne bankiety.

Adres:
Panoramastrasse 1
10178 Berlin (Mitte)

5.             

Muzeum jest jedną z największych atrakcji Berlina. Zbiory muzealne sięgają czasów pamiętających czczenie greckich bóstw. Muzeum gromadzi w sobie dorobek azjatycko-islamskiego obszaru kulturowego. Jedną z największych atrakcji muzeum są fragmenty świątyni oraz ołtarz Zeusa z miasta Pergamon w Azji

.

Adres:
Am Kupfergraben 5
10178 Berlin (Mitte)

6.

Zamek Charlottenburg był letnią rezydencją królów pruskich, położoną z dala od bram ówczesnego miasta. Pierwotną część zamku wzniesiono w latach 1695-99 dla Sophie-Charlotte, małżonki króla Fryderyka I. W kolejnych latach konstrukcja zamku uległa licznym zmianom. W czasie II wojny światowej pałac mocno ucierpiał. Dziś podzielony jest na kilka muzeów i sal wystawowych:

• Nering-Eosanderbau: pomieszczenia mieszkalne Sophie-Charlotte i Fryderyka i z Dębową Galerią [Eichengalerie]
• Neuer Flügel: pomieszczenia mieszkalne Fryderyka II Wielkiego i Fryderyka Wilhelma III ze Złotą Galerią [Goldene Galerie]
• Schinkel Pavillon: letni dom Fryderyka Wilhelama III, pokazane są tutaj wyroby rzemiosła artystycznego, rzeźby i malarstwo z początków XIX w.
• Mauzoleum: sarkofagi rodziny królewskiej
• Belvedere: herbaciarnia Fryderyka Wilhelma III, dziś odsłaniająca zbiory berlińskiej porcelany
• Große Orngerie: dziś sala wystawowa poświęcona sztuce nowoczesnej

Adres:
Spandauer Damm 10
14059 Berlin (Charlottenburg)

7.   

        

Plac Poczdamski (Potsdamer Platz) to jeden z największych i najruchliwszych placów w centralnym Berlinie. Jego nowoczesna, zapierająca dech w piersiach zabudowa powstała w ostatnim dziesięcioleciu.

W czasie podziału Berlina, Plac poczdamski znalazł się na granicy Wschodu i Zachodu, dlatego szybko się wyludnił. Po zjednoczeniu, ponownie postanowiono pusty plac wdrożyć w życie, ponieważ był on atrakcyjnym miejscem, położonym w centrum miasta. Podzielono teren placu na cztery części. Każda z nich została sprzedana innemu inwestorowi. Nowi właściciele zobowiązali się zbudować tutaj nowoczesne budynki. Planem urbanistycznym całego placu zajął się słynny architekt Renzo Piano (ten od Lotniska Kansai International w Osace oraz paryskiego Centrum Pompidou).

W tym czasie, Potsdamer Platz stał się największym placem budowy w całej Europie.

Najbardziej znaczącymi budowlami placu są obecnie Sony Center - monolityczna konstrukcja o elewacji ze szkła i stali, z charakterystycznym parasolem, zaprojektowane przez Helmuta Jahna oraz siedziba Daimler-Chrysler według projektu Richarda Rogersa.

W kompleks Sony Center została wbudowana pozostałość po dawnym Hotelu Esplanade. W tym celu przesunięto o 75 metrów zabytkową Salę Cesarską. Jej fasadę obłożono szkłem, tak aby turyści mogli podziwiać stare wnętrza.

Adres:
Potsdamer Platz
10785 Berlin (Mitte)

8.

Gendarmenmarkt jest jednym z najpiękniejszych placów w Europie. Tu znajduje się Deutscher Dom (Niemiecka Katedra), Französischer Dom (Francuska Katedra) i Konzerthaus (Sala koncertowa). Po środku, przed salą koncertową, stoi dumnie na cokole Friedrich Schiller.

Plac zaprojektował Georg Christian Unger pod koniec XVII jako Linden-Markt. Obecna nazwa pochodzi od pułku, który tu stacjonował w latach 1736 - 1782 i który nazywano z francuskiego "gens d´arms".

Deutscher Dom - budynek zaprojektowany przez Martina Grünberga na bazie pięciokąta, został wybudowany w 1708 r. przez Giovanni’ego Simonetti. W 1785 r. budynek zmodernizował Carl von Gontard. Dziś mieści się tutaj muzeum historii Niemiec.

Konzerthaus - sala koncertowa powstała w 1821 r. według projektu Karla Friedrich’a Schinkel’a na ruinach teatru narodowego, który nie przetrwał pożaru w 1817 r. Dziś mieści się tutaj Berlińska Orkiestra Symfoniczna.

Französischer Dom - kościół inspirowany świątynią z Charenton (niedaleko Paryża), wybudowany został w latach 1701 - 1705 przez uciekających hugenotów. Portale i wieża zostały dodane w 1785 r. według projektu Carla von Gontard. Dziś mieści się tutaj panoramiczna platforma widokowa, restauracja i muzeum poświęcone hugenotom.

9.

Od 1999 r. budynek jest siedzibą niemieckiego parlamentu – Bundestagu, a od 1994 r. miejscem obrad Zgromadzenia Narodowego (niem. Bundesversammlung), które odbywa się co pięć lat, by wybrać prezydenta (niem. Bundespräsident).

Budynek w stylu neorenesansowym powstał w latach 1884–1894 według projektu Paula Wallota. Pożar w 1933 r. i późniejsze działania wojenne mocno go jednak uszkodziły. W latach 60. XX wieku, został odbudowany w unowocześnionej formie przez Paula Baumgartena.

Po zjednoczeniu Niemiec, budynek został po raz kolejny zmodernizowany, tym razem według projektu Normana Fostera. To właśnie wtedy dobudowano na dachu szklaną kopułę. Nowa kopuła waży 1200 ton, posiada 40 m średnicy i wznosi się na wysokość 24 m. Jej metalowy szkielet przykrywa 3 tysiące metrów kwadratowych szkła. Szczyt kopuły leży 47 m nad poziomem ulicy.

Aby zwiedzić kopułę, do Reichstagu należy wejść przez portal zachodni. Po ścisłej kontroli, można wjechać jedną z dwóch wind na dach, znajdujący się na wysok

Adres:
Platz der Republik 1
11011 Berlin (Tiergarten)